Kurtuluş Savaşı’nın ilk telsiz telgraf cihazının Gerze’den gittiği öğrenildi. Dönemin önemli haberleşme araçlarından biri olan ve I. Dünya Savaşı’ndan kalma cihaz, Kastamonu’ya kurularak savaşın en önemli haberleşme üslerinden biri oldu.
Gerze ile ilgili bilgi ve belgeleri toplayarak kitaplaştıran Mürsel Yılmaz’ın kitabından elde edilen ve kaynağı Nurettin Peker’in İstiklal Savaşı’nın Kastamonu ve İnebolu Havalisi (sf. 258) ve Erol Mütercimler’in Bu Vatan Böyle Kurtuldu (sf. 116-117) kitabına dayanan bilgiler neticesinde, Kurtuluş Savaşı’nda kullanılmak üzere ilk telgraf telsiz cihazının ilçemizden gönderildiği ve savaş zamanında siyasi ve askeri haberleşmelerde kullanıldığı öğrenildi.
Gerze'de Bir Cihaz Olduğu Bilgisi Veriliyor
Kurtuluş Savaşı sırasında siyasi ve askeri haberleşmeleri sağlamak için telgraf ve seyrisefain vapurlarından istifade edilirken, İngilizlerin Karadeniz seferinden dönen bir Akdeniz vapurundan bu cihazı alması üzerine, Milli Müdafaa Cemiyeti tarafından 19 Eylül 1920’de bu bilgi Kastamonu Bölge Komutanlığı’na bildiriliyor. Bu olay askerlik şubelerince duyulunca, Sinop Askerlik Şubesi Komutanı Binbaşı Osman Nuri Bey, Gerze’de I. Dünya Savaşı’ndan kalma bir cihaz olduğunu ve hala işler durumda olan bu cihazdan istifade edilmesini gerektiğini söylüyor.
23 Ekim 1920'de Telsiz Gerze'den Yola Çıkıyor
Gerze’de işler bir telsiz telgraf cihazının bulunduğu bilgisi verildikten sonra, Türk ordusunun kaynak ve ikmal merkezi olan Kastamonu’da bir telsiz telgraf merkezi kurulmasına karar veriliyor. Muhittin Paşa tarafından verilen bu karar sonrası, 23 Ekim 1920 günü Gerze’deki telsiz telgraf cihazı Binbaşı Osman Nuri Bey önderliğinde Kastamonu’ya gönderiliyor.
12 kilovatlık dudiyez ayarlı bu cihazın kurulması için Üsteğmen Cemal ve Teknik Başçavuş Taşköprülü Necmettin Efendi görevlendiriliyor. Cihaz, bölgede yüksek bir mevki olan İzbelizadelerin arazisi yakınlarına kuruluyor ve dönemin valisi Muhittin Paşa, köylüler ve davetliler huzurunda mütevazi bir açılışla telsiz telgraf istasyonun açılışını yapıyor.
Gerze’nin yakın tarihine önemli bir not tutan ve Kurtuluş Savaşı’nda Karadeniz Bölgesi’ndeki kilit noktalardan biri olan ilçemizin bilinmeyen tarihi yönlerini daha sonraki haberlerimizde de işlemeye devam edeceğiz.
